Giysinin moda endüstrisi açısından büyük önem arz etmesinin ilk nedeni insan bedeniyle olan ilişkisidir.

Giysi insanın üzerinde taşıdığı belki de tek endüstriyel ürün, hatta tek eşyadır ve giysi tamamlayıcılarıyla

birlikte insanı kuşatır. Sosyal bir varlık olan insan üzerinde taşıdığı her şeye bedeni,yani kendisi kadar

önem vererek kendini dış dünyaya tanıtmaktadır (Çivitci; 2004:3).

Giyim bir kültürdür ve insanları diğer canlılardan ayıran önemli özelliklerden biridir. Ayrıca,

toplumda kişiler arası statünün de bir göstergesidir. Giyim-kuşam bireyin sözleri ve bedeni kadar

beğenilerini, o anda içinde bulunduğu ruhsal durumu, karşısındakilere verdiği önemi ve değeri yansıtır.

İnsanın başka insanların karşısına mümkün olduğu kadar temiz, düzenli, bakımlı ve iyi giyimli olarak

çıkması, yani insanın kendine bakması, kendisine ve çevresine olan saygısının bir göstergesi olarak

düşünülmektedir. Kişisel bakımına ve dış görünüşüne hangi nedenle olursa olsun özen göstermeyen bir

kişi başkalarından da saygı beklemiyor izlenimi uyandırabilmektedir.

“İnsanlar dış görünümlerine göre karşılanır, fakat şahsiyetlerine, kültür ve bilgi birikimlerine göre

uğurlanırlar”. Toplumda bazı insanlar nasıl giyindiğinizin bize özgü bir imaj olduğunu savunmaktadır.

Giyim-kuşam oluşturmak istediğiniz kişisel imajınızın önemli bir parçasıdır. Çünkü insanlar daha çok

gördüklerine inanırlar. Birbirleriyle ilk kez karşılaşan insanlar daha hiç konuşmadan duruşları, kıyafetleri,

aksesuarları vb. gibi dış özellikleriyle kendileri hakkında karşısındakilere çok önemli mesajlar verirler.

Konu üzerinde yapılan araştırmalara göre; insanlar birbirleriyle ilk kez karşılaştıklarında yüzde 90'ıilk

birkaç dakika içinde daha çok görünüşe (fiziksel özelliklere, giydiği kıyafete, saç kesimine v.d.) dayanan

bir yargıya varırlar.

“Güzel bir giyim, iyi bir tavsiye mektubudur”. Sözü güzel ve yerinde bir giyimin yaşantımızdaki

önemli yerini göstermektedir.

İnsan beden ve ruhtan oluşan bir varlıktır. Onun özünde çeşitli duygular ve birtakım ruhi özellikler

vardır. İnsanlar topluma girdiği zaman bıraktığı olumlu ya da olumsuz ilk izlenimler zihinden uzun bir

süre çıkmayabilir. Genel kabul görmüş bir kurala göre ilk izlenimler kişinin nasıl göründüğü ile ilgili bir

mantık çerçevesinin oluşturulmasına ve daha sonra da elde edilen verilerle bu çerçevenin doldurulması ya

da tümden değiştirilmesine dayanmaktadır.

Fiziksel görünüm aynı zamanda insanların bireylerle ne tür iletişimleri kuracaklarınıbelirlemektedir.

Tanıdık bir insanla kurulacak bir iletişimde, o gün üzerinde giymiş olduğu elbise, karşısındakini fazla

etkilemez. Fakat ilk defa karşılaşılan bir insanla konuşmaya başlamadan önce, kıyafeti, boyu, kilosu vb.

özellikleri önemli olabilir. Karşıdaki insanın fiziksel görünümü, en azından iletişime nasıl başlanılacağını

belirlemede, etkili olabilmektedir.

Kişiler arası iletişimde giyimin önemi büyüktür. Yerine, zamanına uymayan giyim çok değerli nice

sözün üstün körü dinlenmesine ve yanlı olarak algılanmasına neden olur. İnsanlar yeni karşılaştıkları

birisinin dış görünüşüne kısa bir süre baktıktan sonra zihnimizde bir kalıba yerleştirerek ona, “efendi,

bey, beyefendi, dayı, amca, bayan, hanımefendi” demeye karar verir. Fiziksel görünüm, konuşmayı

başlatan kişi için ipucu olmanın yanı sıra, kendisine hitap edilen kişi içinde önemlidir. İnsanlar kendilerini

nasıl tanımlıyorsa başkalarının da kendilerine öyle hitap etmesini isterler.

En yakın çevre olarak giysi kişinin fiziksel, psikolojik ve sosyal durumunu etkiler. Örneğin sıcak bir

kış paltosu fiziksel rahatlık sağlar. Yapı dokuması (yumuşaklık, kayganlık) ağırlık, hacimlilik ve

gerginlik tüm bunlar fiziksel rahatlığa katkı sağlar. Giysinin yapımı ve uygunluğu da fiziksel rahatlığı

etkiler. Kıyafet hareketi sınırlamamalı, rahatsız edecek kadar dar veya bol olmamalıdır.

Giyinme olgusu bir toplumun, sosyal, kültürel ve ekonomik yapısını yansıttığı gibi o toplumun siyasi

ve etnik özelliklerini de yansıtır. İnsan bilerek veya bilmeyerek de olsa toplumsal olduğu kadar bireysel

olarak da giydiği kıyafet ile çevresinde giysinin verdiği rolü üstlenmektedir.

Giysi tasarlamada amaç, insanı ikinci deri olarak kaplayan giysiyi, kişiyi fizyolojik ve psikolojik

açıdan iyi tanıyarak ve hareket alanını bilerek, kişiye uygun giysi tasarlamaktır. Giysi ve beden

arasındaki uyumda vücut şekli, oranları ve vücut ölçüleri giysi üretimi için büyük önem taşımaktadır.

Giysi tasarımında vücut tipleri ve şekilleri ve beden kusurları daima dikkate alınmalı ve beden giysi

uyumu sağlanmalıdır (Şekil 13).

Modaya uygun güzel renkli ve iyi dikilmiş bir giysinin herkese yakışması mümkün değildir. Vücutlar

çeşitli özelliklerde olduğundan her renk ve modelin duruşu kişilerde farklılık arz edecektir. Bazırenkler

ve bazı desenler şişman, kısa gösterirken bazıları da zayıf ve uzun göstermektedir. Örneğin; çok küçük

desenler kullanıldığı zaman klasik ekose veya balık sırtı gibi desenlerin ölçüsü, geniş ve çarpıcı

desenlerden daha az önemlidir. Desen, siluet ve tarzı tamamlamalıdır. Çarpıcı desenler, küçük hassas

kumaşlarda tarzda bozulma etkisi yapacaktır. Orta çizgiler geniş bayanlarda daha enli gösterir. Çünkü

göz, modelin bedeni ile elbisenin hacmini karşılaştıracaktır (Feldom; 2003:34).

Vücut Tiplerine Göre Giysi Tercihi

Endomorfi (Piknik Tip) Yapıya Sahip Kişiler

• Fazla detaylı, teferruatlı olmayan sade ve vücudu hafif bir bollukla saran modeller,

• İnce dokunmuş, mat görünüşlü, düz koyu renk, boyuna çizgili ve küçük desenli kumaşlar,

• Kemer kullanılması gerektiği durumlarda elbisenin kumaşından ve ince kemerler,

• Boyu kesecek şekilde kuplar,

• Sade ve zarif aksesuarlar,

• Kol ağzı geniş olmayan takma kollar,

• “ V ” yakalı giysiler tercih edilmelidir.

Mezomorfi (Atletik Tip) Yapıya Sahip Kişiler

• Vatkasız, çok kuplu, kol üstü biraz içeriden takılmış kollu, çok cepli modeller,

• “ O ” ve “ V ” yaka gibi omuzu bölen yaka modeller,

•Pili ve nervürlerin kullanıldığı modeller,

• İnce dokunuşlu, orta desenli kumaşlar,

• Orta genişlikte kemer ve orta büyüklükte aksesuarlar,

• Kişinin ten rengi de dikkate alınarak orta tonlardaki renkler tercih edilmelidir.

Ektomorfi (Astenik Tip) Yapıya Sahip Kişiler

• İnce uzun çizgili, açık renk, büyük desenli, ekoseli kumaşlar,

• Kalın dokunuşlu, parlak, hafif tüylü kumaşlar,

• Geniş kemerler ve büyük aksesuarlar,

• Uzun ve yuvarlak kuplar,

• Büyük geniş yakalı, düşük belli ve bol modelli giysiler tercih edilmelidir (Altınöz, Suvari; 2000:39).

Üç farklı vücut tipinin tercih etmesi gereken kumaş ve desen türünü

açıklayınız.

Vücut Şekillerine Göre Giysi Tercihi

Üçgen Vücuda Sahip Kişiler

Kalça kısmı üst bedene oranla daha geniş olduğu için dikkatler omuzlara ya da bele çekilmelidir (Şekil

14). Bu nedenle omuzu geniş gösteren kayık yaka ya da büyük takma yakalı, vatkalı bluz veya ceketler

tercih edilmelidir (Kınsel; 2001:83). Düşük belli, ince kemer veya kemersiz ve paçaları düz inen

pantolonlar kalçanın daha dar görünmesini sağlamaktadır (Farr; 2004:16).

Ters Üçgen Vücut

Omuz ya da göğüs kısmı, kalça kısmına göre daha geniş olduğundan bu kısımları bol bir şekilde örtecek

giysiler tercih edilmelidir. Omuzların ya da göğüsün dar giysiler örtülmesi durumunda Amerikan

futbolcularına benzer bir görüntü meydana gelecektir. Bu görüntüden kaçınmak için kollarda düz,

dökümlü kısa ya da uzun kollu giysiler tercih edilmelidir (Kınsel; 2001:83). Kalça ile denge

sağlayabilmek için parçalı, volanlı (Şekil 15), detaylı etek ya da pantolonlar (Şekil 16) tercih edilmelidir

Dikdörtgen Vücut

Yakasız, dizden kalçaya değişen boylarda ince triko, kaşmir, çift yüzlü yün, esnek deri ve yumuşak süet

gibi yumuşak esnek kumaşlardan yapılmış dökümlü duruş sağlayacak hırka ceketler tercih edilebilir

(Farr; 2004:38). Bel çizgisinden itibaren volanlı, pilili ya da parçalı etekler veya elbiseler tercih edilerek

dikdörtgen görüntü daha şekilli hale getirilebilir (Şekil 18, 19, 20).

Kum Saati Vücut

Göğüs ve kalça ölçülerinin birbirine yakın olduğu ve bel hattının ince olduğu kum saati vücut tipine sahip

kişiler şal yakalı, derin V yakalı bluzları uzun boncuk ya da zincir aksesuarlarla birlikte kullanmayıtercih

etmelidir. Üst kısma giyilen bluz ve trikoların alt ucu, alt kısma giyilen pantolon veya etek üzerine

çıkarılmasıyla belin inceliği vurgulanmayarak denge sağlanmış olacaktır. Ayrıca, üst kısma dar giysiler

giymek gerektiğinde pantolon veya eteklerin belleri düşük olması da dengeyi sağlayacaktır. Elbise

giyildiğinde ise yine bel hattı kemerin düşük kullanılması ile denge sağlanacaktır (Şekil 21, 22).

Baklava Tipi

Omuz ve kalçaların dar, bel hattının geniş olduğu vücut tipine sahip olan kişiler omuzlarında vatka, geniş

yakalı kıyafetler kullanarak omuzlarını daha geniş gösterebilirler. Yüksek belli daire ya da parçalıetekler

veya pilili ve dar paçalı pantolonlar kullanarak kalçaları daha geniş gösteren giysiler tercih edilebilir.

Belde ise ince kemerler tercih ederek beli olduğundan daha ince gösterilebilir (Şekil 23).

Vücut şekillerine uygun giysi tercih ederken Giysinin Ağırlık Merkezine ve genel uyuma dikkat

edilmesi gerekmektedir.

Kaynak: Tekstil Dershanesi